घर खरेदी करणे हे प्रत्येकाच्या आयुष्यातील एक महत्त्वाचे स्वप्न असते. मात्र, घर घेण्यासाठी मोठी गुंतवणूक करावी लागते आणि बहुतांश लोक होम लोन घेऊन हे स्वप्न पूर्ण करतात. पण होम लोन घेण्याआधी काही महत्त्वाच्या गोष्टी तपासणे गरजेचे असते, जेणेकरून भविष्यात कोणत्याही अडचणींचा सामना करावा लागणार नाही.

1. स्वतःची आर्थिक तयारी तपासा

होम लोन घेण्याआधी आपल्या उत्पन्नाचा, खर्चाचा आणि बचतीचा आढावा घ्या. मासिक EMI भरण्यासाठी तुमच्याकडे स्थिर उत्पन्न आहे का, हे तपासा. EMI हा तुमच्या मासिक उत्पन्नाच्या 40% पेक्षा जास्त नसावा, अन्यथा आर्थिक ओझे वाढू शकते.

2. योग्य कर्ज रक्कम ठरवा

काही वेळा बँक मोठ्या रकमेचे लोन ऑफर करते, पण तेवढे लोन घेणे तुमच्या क्षमतेच्या बाहेर जाऊ शकते. त्यामुळे तुम्हाला आवश्यक असलेलीच कर्ज रक्कम ठरवा. जास्त लोन घेतल्यास परतफेडीचा ताण वाढतो.

3. विविध बँकांकडून व्याजदरांची तुलना करा

सध्या बऱ्याच बँका आणि वित्तसंस्था होम लोन देतात, त्यामुळे सर्व पर्याय तपासा. काही बँका निश्चित (Fixed) व्याजदर देतात, तर काही बदलता (Floating) व्याजदर देतात.

• Fixed Interest Rate: तुमचा व्याजदर कायम राहतो.
• Floating Interest Rate: व्याजदर बाजाराच्या स्थितीनुसार बदलतो.

योग्य पर्याय निवडण्यासाठी विविध बँकांचे व्याजदर तपासून पहा.

4. प्रोसेसिंग फी आणि इतर शुल्क लक्षात ठेवा

होम लोन घेताना केवळ व्याजदर पाहून चालत नाही, तर बँकेच्या इतर शुल्कांची माहिती असणेही महत्त्वाचे आहे, जसे की –
✅ प्रोसेसिंग फी (Loan Processing Fee)
✅ फोरक्लोजर चार्जेस (Prepayment Charges)
✅ दस्तऐवज शुल्क (Documentation Charges)

काही वेळा लोन स्वस्त वाटते, पण लपलेले शुल्क जास्त असतात. त्यामुळे हे शुल्क आधीच विचारात घ्या.

5. लोन टेन्युअर (Loan Tenure) नीट ठरवा

लोन किती वर्षांसाठी घ्यायचे आहे, हे ठरवताना EMI आणि व्याजाचा विचार करा.

• लहान टेन्युअर (10-15 वर्षे): EMI जास्त असेल, पण व्याज कमी लागेल.
• मोठा टेन्युअर (20-30 वर्षे): EMI कमी असेल, पण व्याज भरपूर द्यावे लागेल.

तुमच्या आर्थिक स्थितीनुसार योग्य टेन्युअर निवडा.

6. CIBIL स्कोअर तपासा

होम लोन मंजूर होण्यासाठी तुमचा CIBIL स्कोअर 750 किंवा त्याहून अधिक असणे आवश्यक आहे.

• कमी CIBIL स्कोअर असेल, तर बँक तुमच्या कर्ज अर्जाला नकार देऊ शकते किंवा जास्त व्याजदर लागू करू शकते.
• जर स्कोअर कमी असेल, तर लोन घेण्याआधीच तुमच्या क्रेडिट स्कोअरमध्ये सुधारणा करा.

7. डाउन पेमेंटसाठी निधी तयार ठेवा

बँक कधीही संपूर्ण घराच्या किमतीएवढे लोन देत नाही. सहसा, तुम्हाला 20% डाउन पेमेंट स्वतःच्या बचतीतून द्यावे लागते. उरलेल्या 80% रक्कमेचे बँक लोन देते.

• डाउन पेमेंटसाठी आधीच निधी बाजूला ठेवा.
• जास्त डाउन पेमेंट केल्यास EMI कमी होतो आणि व्याजाचा भारही कमी होतो.

8. बँकेचे नियम आणि अटी वाचा

लोन घेण्यापूर्वी संबंधित बँकेच्या सर्व अटी वाचा आणि समजून घ्या.

• व्याजदर बदलण्याची शक्यता आहे का?
• फोरक्लोजर (Prepayment) करता येते का?
• विमा (Loan Insurance) घ्यावा लागेल का?

यासंबंधी संपूर्ण माहिती घेतल्यावरच पुढे जा.

9. घराची कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करा

लोन घेण्यापूर्वी तुम्ही खरेदी करत असलेले घर कायदेशीर दृष्ट्या योग्य आहे का, हे तपासून घ्या.

• घराचे 7/12 उतारा, बांधकाम परवाने, NOC, आणि इतर कागदपत्रे तपासा.
• जर नवीन प्रोजेक्टमध्ये फ्लॅट घेत असाल, तर त्या बिल्डरला बँकेची मान्यता आहे का, हे तपासा.
• वकिलाकडून कागदपत्रांची शहानिशा करून घ्या.

होम लोन घेताना घाईगडबड न करता योग्य नियोजन करणे आवश्यक आहे. योग्य व्याजदर, कर्जाची परतफेड क्षमता, डाउन पेमेंट, आणि कायदेशीर कागदपत्रे यांची तपासणी केल्यास भविष्यात कोणत्याही अडचणींचा सामना करावा लागणार नाही.

घर घेण्याचे स्वप्न पूर्ण करताना आर्थिक जबाबदारीने पुढे जा आणि योग्य निर्णय घ्या! 🏡💰😊